寧瑪派佛學院經論：《入菩薩行論釋 - 第九品 智慧》

【 ༄༅།།སྙིང་མ་འཇམ་དབྱངས། བཀའ་མ་གཏེར་ཆོས་རྒྱ་སྒྱུར། སྤྲིན་སྤུང་དཔེ་དེབ་ཚོགས་པ།། 寧瑪文殊 - 雲端藏經閣 Amazon Drive 】新增檔案：( 敬請廣為分享傳閱 )

寧瑪派佛學院系列：མདོ་འོག་མ་ལོ་རིམ་དང་པོ། 下部顯宗一年級 གཞན་ཕན་སྣང་བ། 賢遍囊瓦 - ༄༅།།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཆན་འགྲེལ་བཞུགས་སོ།། -09《 入菩薩行論 》第九品 智慧

摘錄內文：

༈ གསུམ་པ་དོན་དམ་སེམས་བསྐྱེད་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤེལ་བར་བྱེད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལེའུ་ལ། གཞུང་དང༌། མཚན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལའང་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས་ལས།

（己）三：勝義發心輾轉增長智慧品分二：一、正文；二、品名

（庚）一：正文分二：一、略說生智慧；二、廣說

དང་པོ་ནི།

（辛）一：略說生智慧

ཡན་ལག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི།།

ཐུབ་པས་ཤེས་རབ་དོན་དུ་གསུངས།།

དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་དག།

ཞི་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་བསྐྱེད།།

此等一切諸支分，能仁為說空性義，

欲求寂滅諸苦者，是故應生空性慧。

དེ་ལ་བསྟན་བཅོས་འདིར་བརྗོད་མ་ཐག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། ཐུབ་པས་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དོན་དུ་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ཏེ་དུས་རིང་དུ་གོམས་པས་མ་རིག་པས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲྭ་བ་མཐའ་དག་བྲལ་ནས་སྒྲིབ་གཉིས་སྤངས་ཤིང༌། བདག་མེད་གཉིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་རང་བཞིན་ཕན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པ་དོན་དམ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ཤེས་རབ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཞིང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །

於此論中，能仁為了闡述如何住於緣起及分辨事物之空性智慧，宣說前述佈施等一切支分，佈施等以三輪無緣之加行，長時串習，故遠離以無明生起的分別念之網，斷除二障，了達二無我之自性，成為一切利益之基，證得勝義法性之我， 獲得善逝法身，故智慧是為主要，佈施等為輔助。

དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་གླིང་བཞིར་ལས་བྱེད་ཅིང༌། གླིང་བཞིའི་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །གླིང་བཞིའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ་། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔར་ལས་བྱེད་ཅིང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔའི་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔའི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་མི་འཐོབ་བོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དང་བྲལ་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་མིང་མི་འཐོབ་བོ། ། རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་མི་འཐོབ་བོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་སོ། །

《大般若經》中云：“如是須菩提，比如日輪和月輪對四大洲作業，繞四大洲而轉，跟隨四大洲而運行。同樣，智慧波羅密多亦對前五個波羅密多作業，繞五波羅密多而轉，跟隨五波羅密多而運行，若離智慧度，不得佈施等五波羅密多之名。如是須菩提，如若離轉輪王，七寶亦不得轉輪之名。須菩提，同樣，佈施等五波羅密多若離智慧波羅密多，亦不得波羅密多之名。”

ཡང་ན་ཡན་ལག་ཅེས་པ་འདས་མ་ཐག་པའི་ཞི་གནས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་ཏེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བས་ལེགས་པར་སྦྱངས་བའི་ཞིང་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུའོ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བའི་འགྲོ་བ་མཐའ་ཡས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དག །ཞི་བར་འདོད་པས་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཐོག་མར་རྒྱུ་དང་ཕྱིས་འབྲས་བུའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །

又前所述支分之寂止自性之流，對寂止所淨心之續流，才能生智慧，如同肥沃之田地生果一般。以此之故，欲息滅無邊痛苦眾生之一切痛苦，故成為因、果的智慧二者中，先生因之智慧，後生果之智慧。

གཉིས་པ་ལའང་ལྟ་བས་གཏན་ལ་ཕབ་པ། སྒོམ་པས་ཉམས་སུ་བླངས་པ། གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་བྱེད་ལས་དང་བཞི་ལས། དང་པོ་ལའང་བདེན་གཉིས་རྣམ་པར་བཞག་པ། དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ། ཐེག་ཆེན་མཆོག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལའང་བདེན་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ། བདེན་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། བདེན་གཉིས་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་གང་ཟག་དང་གསུམ་ལས།

（辛）二：廣說分四：一、以見抉擇；二、以修踐行；三、以正理斷除增益；四、證空性之功用

（壬）一：以見抉擇分三：一、安立二諦；二、斷除諍論；三、成辦最勝大乘

（癸）一：安立二諦分三：一、二諦之分類；二、二諦之性相；三、抉擇二諦之補特伽羅（數取趣）

དང་པོ་ནི།

（子） 一：二諦之分類

ཀུན་རྫོབ་དང་ནི་དོན་དམ་པ།།

འདི་ནི་བདེན་པ་གཉིས་སུ་འདོད།།

謂言勝義與世俗，於此許為二諦者。

སྒྲིབ་པས་ན་ཀུན་རྫོབ་སྟེ་མ་རིག་པ་དང༌། རྟེན་པས་ན་ཀུན་རྫོབ་སྟེ་འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་བ་སོགས་དང༌། བརྡར་བཏགས་པས་ན་ཀུན་རྫོབ་སྟེ་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་གཉི་ག་དང་གཉི་ག་བཀག་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་གདོད་མ་ནས་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ། འདི་ནི་བདེན་པ་གཉིས་སུ་འདོད་ལ། བདེན་པ་བཞིར་བཤད་པ་ཡང་འདིར་འདུས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང༌། འགོག་བདེན་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །

障：世俗即無明；能依：世俗即從此有生彼；假立：世俗即常用詞彙，乃為世俗諦。有、無、二者、障二者之自性無，從最初至寂滅，乃為勝義諦，由此承許二諦。此中亦含四諦：苦、集、道諦為世俗諦，滅諦為勝義諦。

གཉིས་པ་ནི།

（子）二：二諦之性相

དོན་དམ་བློ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན།།

བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བརྗོད།།

勝義非心所行境，故言心為世俗諦。

དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བློ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན་ལ། བློ་ལ་སྣང་བ་དང་མི་སྣང་བའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་བདེན་པ་དང་བདེན་པ་མིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། རབ་རིབ་མཐུ་ཡིས་སྐྲ་ཤད་ལ་སོགས་པའི།། ངོ་བོ་ལོག་པ་གང་ཡིན་རྣམ་བརྟགས་པ། །དེ་ཉིད་བདག་ཉིད་གང་དུ་མིག་དག་པས། །མཐོང་དེ་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་འདིར་ཤེས་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །

勝義諦超離一切性相，非分別心之所行境，於心中顯現或不顯現之故，實有、無實、非諦實等一切分別安立皆說為世俗。如云：“如眩翳力所遍計，見毛髮等顛倒性，淨眼所見彼體性，乃是實體此亦爾。”

གསུམ་པ་ནི།

（子）三：抉擇二諦之補特伽羅（數取趣）

དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་རྣམ་གཉིས་མཐོང༌།།

རྣལ་འབྱོར་པ་དང་ཕལ་པ་འོ།།

དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་ནི།།

རྣལ་འབྱོར་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་ཅིང༌།།

此中世間見二種，瑜伽者及庸常人，

此中世間庸常人，瑜伽世間之所壞。

རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་བློ་ཁྱད་ཀྱིས།།

གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད།།

復瑜伽士慧之別，層層輾轉更超勝。

བདེན་པ་གཉིས་པོ་དེ་ལ་རྟོགས་པ་པོ་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པ་གཉིས་མཐོང་སྟེ། ཞི་ལྷག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་ཡོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དང་དེ་མེད་པའི་ཕལ་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་རྣམས་ནི། རྣལ་འབྱོར་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་ཅིང༌། སླར་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཤེས་པ་ལ་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མིག་ནི་རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་དམིགས་པ་ཡིས། །རབ་རིབ་མེད་ཤེས་ལ་གནོད་མིན་ཇི་ལྟར། །དེ་བཞིན་དྲིི་མེད་ཡེ་ཤེས་སྤངས་པའི་བློས། །དྲི་མེད་བློ་ལ་གནོད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །

見了知二諦之世間者有兩種：具有止觀之瑜伽士及沒有止觀之凡夫。世間瑜伽士可破世間凡夫，然對方非破瑜伽士之慧，如云：“具眼翳者所緣，何害無翳者慧？斷淨慧之心，於淨心不能害。”

ཕལ་པ་འབའ་ཞིག་ལ་གནོད་པར་མ་ཟད་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་བློ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་ཀྱིས། ས་གོང་མ་གོང་མ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འོག་མ་འོག་མ་དག་ལ་གནོད་དོ། །གནོད་ཅེས་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །

不僅破一些世間凡夫，以瑜伽士心智之差别及三摩地等，上上諸地能破下下諸地，“破”謂“映蔽”之詞義。

གཉིས་པ་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་ལའང་གཞི་བདེན་གཉིས་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ། ལམ་སྟོང་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ། འབྲས་བུ་གཞན་དོན་ལ་རྩོད་པ་སྤོང་བ་དང་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལའང་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པའི་རྩོད་པ་སྤོང་བ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་རྩོད་པ་སྤོང་བ། སེམས་ཙམ་རྣམས་ཀྱི་རྩོད་པ་སྤོང་བ་དང་གསུམ་ལས།

（癸）二：斷除諍論分三：一、斷基二諦之諍論；二、斷道空性之諍論；三、斷果利他之諍論

（子）一：斷基二諦之諍論分三：一、斷除世間凡夫之諍論，二、斷除聲聞之諍論；三、斷除唯心者之諍論

དང་པོ་ནི།

（丑）一：斷除世間凡夫之諍論

རྣལ་འབྱོར་པའི་བློའི་ཁྱད་པར་ལས་ཕལ་པའི་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་ནུས་ཞེ་ན།

若謂：如何能證“相較於瑜伽士慧之勝，凡夫之慧是迷亂”呢？

གཉིས་ཀ་ཡང་ནི་འདོད་པའི་དཔེས།།

འབྲས་བུའི་དོན་དུ་མ་དཔྱད་ཕྱིར།།

འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་དངོས་མཐོང་ཞིང༌།།

ཡང་དག་ཉིད་དུའང་རྟོག་བྱེད་ཀྱི།།

སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མིན་པས་འདིར།།

རྣལ་འབྱོར་པ་དང་འཇིག་རྟེན་རྩོད།།

二者亦有共許喻，於果義未觀察故。

凡夫見為實有者，若於真性而觀察。

如幻而有不同此，故瑜伽者與世諍。

རྣལ་འབྱོར་པ་དང་ཕལ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དཔེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདོན་པའི་བསམ་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འབྲས་བུའི་དོན་དུ་མ་དཔྱད་པར་དེའི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དེ་ལ་འདི་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ངེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །

瑜伽士與世間凡夫二者亦承許幻境及夢境等無有自性，故以此為喻，開示一切法無有自性。若謂：“那麼一切有情以佈施等得圓滿資糧，菩薩又該如何趨入呢？彼等無有自性故。”，於果不做觀察，趨入其因故，若如是因果相互依賴而產生，因、果無有相違。

གལ་ཏེ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པའི་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་རྣལ་འབྱོར་པས་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པས་རྟོགས་ན་ཇི་ལྟར་གོང་དུ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མཐོང་ཞིང་མཐོང་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད། ཡང་དག་པ་སྟེ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུའང་རྟོག་པར་བྱེད་ཀྱི། རྣལ་འབྱོར་པས་མཐོང་བ་བཞིན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མཐོང་བ་མིན་པས་འདིར། རྣལ་འབྱོར་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པ་ལྷན་ཅིག་རྩོད་དོ། །

若謂：“倘若瑜伽士證悟幻化等事物之自性，為何會與世間凡夫有上述顛倒之見呢？”，世間凡夫見依因緣而生的事物之自性，不僅見之，亦執為真實，然瑜伽士見其如幻化之物，並非執為真實，故瑜伽士與世間凡夫產生諍論。

............(後略)

完整檔案請至-雲端藏經閣：https://www.amazon.com/clouddrive/share/GgEkhpIgYdYoyq77WhuwFYuvwJCcblyID2JFaK7gG8a

（ 佛法無版權：點擊下載或複製網址貼上，下載儲存後開啟可閱。)

མཐོས་པས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པར་འགྱུར། མཐོས་པས་སྡིག་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར། མཐོས་པས་དོན་མེད་སྤོང་བར་འགྱུར། མཐོས་པས་མྱང་ངན་འདས་བ་ཐོབ།

多聞知諸法，多聞遮罪障，多聞毀無利，多聞得涅槃。

རིག་པའི་གནས་ལྔ་དག་ལ་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། འཕགས་མཆོག་གིས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་གཞན་དག་ཚར་གཅོད་རྗེས་སུ་བཟུང་ཕྱིར་དང། བདག་ཉིད་ཀུན་ཤེས་བྱ་ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་བརྩོན་བྱ།

不通五種巧明者，雖為聖者難遍知，伏他及攝受他故，自成佛故當精進。

寧瑪文殊 - 經典伏藏漢譯 NMKT ༄༅།།རྙིང་མ་འཇམ་དབྱངས། བཀའ་མ་གཏེར་ཆོས་རྒྱ་སྒྱུར།། 敬譯